Uitbreidingsinvesteringen zijn investeringen of bijdragen ten behoeve van de ontwikkeling van nieuwe activiteiten of expansie van de huidige activiteiten. Het betreft

• Gebiedsgerichte investeringen (ontwikkellocaties en stedelijke vernieuwingslocaties);
• Infrastructurele projecten;
• Maatschappelijke voorzieningen voor zover het niet gaat om vervangingsinvesteringen of onderhoud.

De besluitvorming over uitbreidingsinvesteringen ten laste van het Investeringsfonds vindt in drie stappen plaats. Iedere stap vraagt besluitvorming door de raad.

• Plaatsing van een investering op de wensenlijst;
• Het reserveren van een bedrag binnen het fonds om de investering mogelijk te maken;
• De kredietaanvraag voor de investering voorleggen aan de raad.

De wensenlijst is een lijst van uitbreidingsinvesteringen waar de raad toe heeft besloten dat deze in aanmerking komen om (in de toekomst) gedekt te worden uit het Investeringsfonds. De wensenlijst kan meer projecten bevatten dan de in het Investeringsfonds aanwezige dekking. Het vermelden van een project op een wensenlijst is onvoldoende om tot uitvoering over te kunnen gaan.

Bij een reservering binnen het Investeringsfonds is de raad akkoord gegaan met verdere voorbereidingen van de investering en het uitwerken van een kredietvoorstel. Een reservering alleen is onvoldoende om tot daadwerkelijke uitgaven over te gaan. Integrale afweging van de gereserveerde uitbreidingsinvesteringen vindt in combinatie met de wensen ieder jaar plaats bij de voorjaarsnota en de begroting. Het financieel kader daarbij wordt bepaald door de omvang van het Investeringsfonds.

Bij de geautoriseerde uitbreidingsinvesteringen met kredietbesluit heeft de raad eerder kredietverstrekkingen gedaan en is het college gemandateerd tot het doen van uitgaven. Een kredietbesluit mag op elk moment aan de raad worden aangeboden. Voor eventuele bijstellingen op de eerder afgegeven kredieten worden in deze Voorjaarsnota aanvullende kredietvoorstellen ter besluitvorming aan de raad voorgelegd. De kapitaallasten van de uitbreidingsinvesteringen worden gedekt vanuit het Investeringsfonds.

Ten behoeve van deze Voorjaarsnota zijn de uitgaven van alle van de lopende en toekomstige projecten geactualiseerd. Er zijn geen nieuwe investeringen op de wensenlijst geplaatst. Een uitgebreide toelichting op alle projecten in het Investeringsfonds is opgenomen in  het MPG 19.1 dat parallel aan deze Voorjaarsnota aan de Raad wordt aangeboden.

Project met kredietbesluit

Voor de volgende uitbreidingsinvesteringen zijn kredietbesluiten genomen, waardoor de uitvoering is of kan worden gestart. Het gaat om de projecten:

Bedragen x € 1.000

Ten opzichte van de vorige rapportage Investeringsfonds (18.2) zijn de volgende aanpassingen gedaan:

• Een actualisatie van de uitgavenplanning, waarbij de grootste aanpassingen zijn:
  • Verschuiving uitgaven warmtenet van 2018 naar 2019 (€ 2,3 miljoen)
  • Verschuiving uitgaven Hockeyclub ‘De Kraaien’ van 2019 naar 2020 (€ 3,1 miljoen)
  • Verschuiving uitgaven kwaliteit bestaande woningvoorraad van 2018-2020 naar 2021 (€ 1,9 miljoen)
• Een verhoging van de bijdrage aan het Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs (IHP) van € 0,9 miljoen en actualisatie van de planning, conform het IHP 19.1.
• Een verlaging van het bedrag voor de aanleg van riolering op het Hembrugterrein (€ 1,0 miljoen). Dit is het gevolg van een technisch goedkopere oplossing voor de afvoer van afvalwater.
• Het terugdraaien van de eerdere bijdrage vanuit het Investeringsfonds (€ 1,0 miljoen) aan de fietsenstalling aan de westkant van het station, aangezien deze kosten gedekt kunnen worden uit de grondexploitatie Inverdan.
• Een verhoging van de kosten die gepaard gaan met de openstelling van de Busbrug (€ 0,3 miljoen) ten behoeve van de verkeersveiligheid. Bij het inrichten van een verkeersveilige rondweg in Westerkoog is in een aanpassing aan het noordelijke kruispunt niet voorzien. Bij openstelling van de Busbrug is een aanpassing dan wel rotonde noodzakelijk geworden. De risicobuffer wordt hiervoor aangesproken aangezien dit onvoorziene kosten zijn na vaststelling van het krediet.
• Het verwerken van de besparingsmaatregel waardoor, als gevolg van het faseren en temporiseren van de inzet van BKZ (betaalbare koopwoningen Zaanstad) ten behoeve van de funderingsaanpak, de bijdrage uit het investeringsfonds met € 0,5 miljoen wordt verlaagd.

Projecten met reservering binnen het Investeringsfonds

Er zijn negen projecten waarvoor bedragen zijn gereserveerd, maar waarvoor de raad nog geen kredietaanvraag heeft ontvangen.

Bedragen x € 1.000

Ten opzichte van de vorige rapportage Investeringsfonds (18.2) zijn de volgende aanpassingen gedaan:

• Een actualisatie van de uitgavenplanning, waarbij de grootste aanpassing is:
  • Verschuiving van de uitgaven IKEA/Zuiderhout van 2018 naar 2022 (€ 1,2 miljoen)
• Overheveling van € 0,3 miljoen van de wensenlijst naar de lijst met reserveringen ten behoeve van het perspectief Centrum Oost 2040. Dit betreft de verwerking van het raadsbesluit over het Perspectief voor het MAAK.Zaanstad gebied Centrum Oost richting 2040 (2019/3233).
• Opname van de bereikbaarheidsdeal als reservering in het Investeringsfonds voor een bedrag van € 23,5 miljoen en het laten vervallen van de reservering van € 1,5 miljoen voor het project Spoorse doorsnijdingen en drie projecten op de wensenlijst, te weten de verbetering en inrichting Thorbeckeweg (€ 2,5 + 9 miljoen) en verbetering Bernhardweg (€ 1,5 miljoen). Dit betreft de financiële vertaling van het principe besluit dat op 22 november 2018 genomen is in het bestuurlijk overleg Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport ter verbetering van de bereikbaarheid in de corridor Amsterdam-Hoorn.
• Een verlaging van het bedrag voor de uitvoering van de fietsnota met € 0,2 miljoen

Projecten op de wensenlijst

In onderstaande tabel staan de projecten op de wensenlijst. Ten opzichte van de wensenlijst zoals die in de vorige rapportage over het Investeringsfonds (18.2) is opgenomen, zijn de kosten voor het sportpark Hoornseveld met € 3 miljoen omhoog bijgesteld. Dit is het gevolg van de hoge stijging van bouwkosten in het afgelopen jaar (€ 2,3 miljoen), een lagere bijdrage uit het Transformatiefonds aangezien er minder woningen dan eerder gedacht in aanmerking komen voor een bijdrage uit het Transformatiefonds (€ 2,5 miljoen) en een BTW teruggave van - € 1,8 miljoen.

Bedragen x € 1.000

Voeding Investeringsfonds

In onderstaande tabel is het verloop van de voeding van het Investeringsfonds opgenomen. en opzichte van de vorige rapportage Investeringsfonds (18.2) zijn de volgende aanpassingen gedaan:

• Een hogere dotatie aan het Investeringsfonds in 2019 van € 7,5 miljoen, bestaande uit het netto rekeningresultaat 2018 van € 6,1 miljoen en een hogere verkoopopbrengst vastgoed in 2018 van € 1,4 miljoen.
• Het vanaf 2025 structureel doortrekken van de dotatie aan het Investeringsfonds van € 0,4 miljoen uit de reclame opbrengsten van Abri-contracten.
• Verwerking van de besparingsmaatregel ‘verdienmodel gebiedsontwikkeling’, waardoor de dotatie uit de reserve infra aan het Investeringsfonds in 2021 is verhoogd met €.0,3 miljoen, in 2022 met € 1,1 miljoen en vanaf 2023 met €1,4 miljoen. Bij de Begroting 2020-2023 wordt de verdere uitwerking van de deze maatregel met het bestuur gedeeld, waarbij eventuele effecten hiervan worden verwerkt bij de actualisatie van het investeringsfonds 19.2. Bijdragen vanuit de reserve Infra kunnen pas worden gestort naar het Investeringsfonds als deze daadwerkelijk in de reserve Infra zijn gestort.

Bedragen x € 1.000

Verloop Investeringsfonds

De grijze lijn in onderstaande grafiek laat zien dat het Investeringsfonds toereikend is voor de financiering van de kredietbesluiten en de gereserveerde bedragen wanneer de raad instemt met alle toekomstige kredietvoorstellen van de gereserveerde projectbedragen. Hierbij is ook rekening gehouden met de risicobuffer van € 4,7 miljoen, weergegeven door de lichtblauwe lijn.

In de grafiek is ook zichtbaar dat er met de huidige voorziene dotaties te weinig middelen beschikbaar zijn om alle geïnventariseerde investeringswensen te kunnen uitvoeren. Dit is de gele lijn. Deze ontwikkeling illustreert de noodzaak tot prioritering, fasering dan wel tot bijstelling van de investeringsambities.

Deze  grafiek illustreert dat het Investeringsfonds toereikend is voor de financiering van de kredietbesluiten en de gereserveerde bedragen wanneer de raad instemt met alle toekomstige kredietvoorstellen van de gereserveerde projectbedragen. Hierbij is ook rekening gehouden met de risicobuffer van € 4,7 miljoen. In de grafiek is ook zichtbaar dat er met de huidige voorziene dotaties te weinig middelen beschikbaar zijn om alle geïnventariseerde investeringswensen te kunnen uitvoeren. Deze ontwikkeling illustreert de noodzaak tot prioritering, fasering dan wel tot bijstelling van de investeringsambities.